Hiệu ứng "dãn thời gian" – Spacing effect - là hiện tượng trí nhớ đạt hiệu quả cao hơn khi ghi nhớ một số lần giãn cách và dàn trải trên một quãng thời gian dài, so với việc học lại liên tục trong một thời gian ngắn.
Hiện tượng này được phát hiện bởi Hermann Ebbinghaus, và nghiên cứu của ông được công bố vào năm 1885 trong cuốn sách "Trí nhớ: Một đóng góp cho tâm lý học thực nghiệm" - "Memory: A Contribution to Experimental Psychology". Phát hiện này tiếp tục được củng cố bới các nghiên cứu sau này, như khá gần đây, trong một nghiên cứu thực hiện bởi Cepeda (năm 2006), những người tham gia nếu luyện tập bằng phương pháp giãn cách (spaced) thể hiện sự vượt trội so với những người luyện tập bằng phương pháp tập trung (massed) trong 259 trên 271 trường hợp.
Khoa học về trí nhớ là một lĩnh vực rộng và ngoài phạm vi của bài viết này. Tuy nhiên, hiệu ứng dãn thời gian khi ứng dụng vào việc học từ vựng thì ta có thể phát biểu như sau: Việc học từ mới theo phương pháp tập trung sẽ không hiệu quả bằng học rải rác theo thời gian. Trong đó:
-
Học tập trung:
Học nhiều từ trong thời gian ngắn rồi ngưng học, ví dụ, học 30 từ trong một ngày rồi không học trong 5 ngày tiếp theo, hoặc
Học một số từ rất nhiều lần trong từng khoảng thời gian ngắn, ví dụ mỗi ngày tập trung học 5 từ, ngày tiếp theo lại chỉ học 5 từ mới mà không ôn lại từ cũ
-
Học rải rác:
Học đều đặn mỗi ngày
Mỗi ngày đều học một số từ mới, và ôn lại các từ nhớ chưa tốt.
Tất nhiên, theo phương pháp khoa học, khi so sánh chúng ta phải tính tổng số lần học của tất cả các từ, và việc so sánh phải diễn ra trong một thời gian đủ dài, hay số từ đủ lớn, hay cả hai.
Lợi dụng hiệu ứng này, Piotr Wozniak đã tạo ra ứng dụng SuperMemo năm 1985 (và vẫn còn phát triển). Trái tim của SuperMemo là thuật toán cùng tên (viết tắt là SM) để tính toán thời gian cần thiết ôn lại cho mỗi từ cũng được liên tục điều chỉnh, trong đó biến thể của phiên bản 2 (SM-2) được sử dụng rộng rãi nhất trong nhiều phần mềm SRS.
Với việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học, khi học cùng LazzyBee, bạn hoàn toàn có thể yên tâm về kết quả của mình.
Lazzy Bee, không bao giờ quên lãng - Forget about forgeting
LazzyBee Team